Conas vótáil in Éirinn

Beidh na toghcháin Eorpacha agus áitiúla ar siúl in Éirinn ar an 7ú Meitheamh 2024.

Toghfaidh vótálaithe in Éirinn 14 Fheisire de Pharlaimint na hEorpa in 2024, duine amháin níos mó ná i dtoghcháin 2019.

In Éirinn, úsáidtear córas an aonvóta inaistrithe, nó PR-STV. Ciallaíonn sé sin go ndéanann vótálaithe na hiarrthóirí a rangú, a oiread agus is mian leo, in ord a rogha. Uimhrítear na hiarrthóirí 1, 2, 3, agus araile. Le bheith tofa, ní mór líon íosta vótaí a bheith ag iarrthóir, ar a dtugtar an cuóta. Is é an cuóta an t-íosmhéid vótaí a bhíonn ó iarrthóir le cinntiú go dtoghfar iad. Dearbhaítear an cuóta tríd an líon iomlán ballóidí bailí a roinnt ar líon na suíochán atá at fáil móide a haon, agus a haon a chur leis an bhfreagra. Má sháraíonn na vótaí a fhaigheann aon iarrthóir an cuóta, meastar iad a bheith tofa láithreach. Na vótaí breise uile a fhaigheann iarrthóir tofa (is é sin, an difríocht idir líon vótaí an iarrthóra agus an cuóta), aistrítear iad chuig iarrthóirí eile de réir na roghanna eile a bhí ag na vótálaithe. Ansin, déantar na vótaí a athchomhaireamh agus aon iarrthóirí eile a sáraíonn a vótaí an cuóta, meastar iad a bheith tofa. Na hiarrthóirí ag a bhfuil an líon is lú vótaí, cuirtear as an áireamh iad agus aistrítear a gcuid vótaí chuig dara rogha na vótálaithe. Leantar d’aistriú na vótaí agus de na hiarrthóirí a chur as an áireamh go dtí go líontar na suíocháin ar fad.

Is féidir teacht ar liosta na n-iarrthóirí ar na nascanna seo a leanas: Baile Átha Cliath, Toghlach an Láir Tíre - An Iarthuaiscirt agus Toghlach an Deiscirt.

Is féidir do vóta a chaitheamh ar son Aontú, Fianna Fáil, Fine Gael, An Comhaontas Glas, Neamhspleáigh ar son an Athraithe, Éire Neamhspleách, Éire Chun Tosaigh, Páirtí Saoirse na hÉireann, Pobal Seachas Brabús, Sinn Féin, an Páirtí Sóisalacha Daonlathach, Muintir na hÉireann, Páirtí an Lucht Oibre nó an Páirtí Náisiúnta. Téann iarrthóirí faoi leith san iomaíocht gan ceangal ar bith acu le grúpa polaitiúil.

Faoin gcóras toghcháin in Éirinn,níl aon tairseach íosta.

Rinne an Coimisiún Toghcháin athbhreithniú ar na toghlaigh do thoghcháin Pharlaimint na hEorpa (Samhain 2023). Cuireadh a moltaí le FPEnna a thoghadh i 3 thoghlach, is iad sin Lár Tíre-an tIarthuaisceart (5 FPEnna), Deisceart (5 FPEnna) agus Báile Átha Cliath (4 FPEnna), faoi bhráid Thithe an Oireachtais ar an 27 Samhain.

Ní gá vótáil ó thaobh an dlí de in Éirinn

Tá cead vótála agat sna toghcháin Eorpacha in Éirinn:

1. má tá tú 18 mbliana d’aois ar a laghad ar lá an toghcháin.
2. Má tá tú cláraithe chun vóta a chaitheamh.
3. más saoránach de chuid na hÉireann nó AE tú a bhfuil gnáthchónaí ort in Éirinn.

Is féidir le saoránaigh Éireannacha a bhfuil cónaí orthu i dtíortha AE eile vótáil ina dtíortha cónaithe.

Saoránach na hÉireann nó AE ag caitheamh vóta in Éirinn
Ní mór duit a bheidh cláraithe ar chlár na vótálaithe, a dhéanann na húdaráis a thiomsú gach bliain. Más saoránach AE tú nach raibh ar an chlár do thoghcháin Eorpacha roimhe seo, ní mór duit freisin an fhoirm maidir le dearbhú reachtúil (EP1) a líonadh isteach. Tá an fhoirm sin le fáil ó Chomhairlí Cathrach agus Contae. Cuirtear na dearbhuithe reachtúla chuig údaráis Bhallstát an vótalaithe freisin chun vótáil dhúblaithe a chosc.
Tabhair cuairt ar "checktheregister.ie" chun a fháil amach an bhfuil tú cláraithe chun vótáil, agus i gcás nach bhfuil, gheobhaidh tú na foirmeacha chun clárú.
I mBaile Átha Cliath, tabhair cuairt ar "voter.ie".
Is féidir le daoine atá 16 nó 17 mbliana d’aois réamhchlárú, agus cuirfear d'ainm ar an chlár uair amháin a mbeidh tú 18 mbliana d’aois.

Saoránach na hÉireann ag caitheamh vóta ó bhallstát eile
Is féidir leat vótáil sna toghcháin Eorpacha agus ní mór vóta a chaitheamh i gcomhréir le dlíthe vótála na tíre sin.

Ní mór iarratas a chur chuig an údarás áitiúil faoin 20ú Bealtaine 2024.

Ní mór comhartha aitheantais a thabhairt leat, mar shampla ceadúnas tiomána, cárta PPS nó pas. Tá liosta iomlán d'fhoirmeacha comhartaí aitheantais inghlactha le fáil ar electoralcommission.ie. Tá liosta de chomharthaí aitheantais inghlactha le fáil ar chúl do chárta vótála freisin, ina measc tá:

• pas;
  
• ceadúnas tiomána;
  
• cárta aitheantais fostaí le grianghraf;
  
• cárta mic léinn, eisithe ag institiúid oideachais, le grianghraf;
  
• doiciméad taistil le hainm agus grianghraf;
  
• Leabhar Bainc nó Sábhála nó Comhar Creidmheasa le seoladh sa toghlach;
  
• Cárta Seirbhísí Poiblí;

nó ceann daoibh seo a leanas chomh maith le doiciméad eile a dheimhníonn seoladh an tsealbhóra sa toghlach:

• seicleabhar;
  
• seic-chárta;
  
• cárta creidmheasa;
  
• teastas breithe;
  
• teastas pósta.

Beidh ar a laghad ceann amháin de na háiseanna a leanas ar fáil duit má tá galar nó míchumas fisiciúil, míchumas amhairc, nó míchumas leitheoireachta nó scríobh ort:

• Do vóta a chaitheamh ag ionad vótála eile sa thoghcheantar céanna, mura bhfuil rochtain duit i d'ionad áitiúil. Ní mór iarratas a dhéanamh i scríbhinn go dtí an ceann comhairimh ar a laghad seachtain roimh lá na vótála.
  
• Cúnamh a fháil chun do vóta a chaitheamh ag an ionad vótála ó chompánach nó ón oifigeach ceannais.
  
• Vótáil tríd an bpost. Má tá tú faoi mhíchumas fisiciúil nó má tá galar ort a chuireann cosc ort dul chuig an ionad vótála, d'fhéadfadh sé go mbeidh tú incháilithe chun vótáil tríd an bpost. Ní mór iarratas a dhéanamh chun bheith ar an liosta vótálaithe poist faoin 11ú Bealtaine 2024.
  
• Do vóta a chaitheamh in ospidéal, teach altranais nó institiúid eile den chineál sin má tá tú i do chónaí ann, agus má tá galar nó míchumas fisiciúil ord a chiallaíonn nach féidir leat dul go dtí'n ionad vótála. Ní mór iarratas a dhéanamh chun bheith ar an liosta vótálaithe speisialta faoin 11ú Bealtaine 2024.
  

Le tuilleadh eolais a fháil, tabhair cuairt ar: Na háiseanna do vótálaithe le míchumais.

Geobhaidh tú fáisnéis faoi na toghcháin atá éasca le léamh ag.

Ní féidir vótáil tríd an bpost ach amháin i gcás líon an-teoranta cúinsí. Tá an cead sin faoi réir iarratas chun vótáil a bheith istigh faoin 11ú Bealtaine 2024. I measc na gcúinsí tá.

Vóta poist a chaitheamh
Ní mór don chuid is mó vótálaithe vótáil go pearsanta ag ionad vótála oifigiúil. Mar sin féin, d'fhéadfá a bheith i dteideal vótála poist más rud é:

• Gur Taidhleoir Éireannach tú atá ag obair thar lear, nó céile nó páirtnéir sibhialta taidhleora tú atá ag maireachtáil thar lear leis/léi
  
• Gur ball den Gharda Síochána tú
  
• Gur ball lánaimseartha d'Óglaigh na hÉireann tú
  

D'fhéadfá a bheith i dteideal vótáil poist freisin mura féidir leat dul chuig stáisiún vótaíochta mar:

• Go bhfuil tinneas nó míchumas fisiciúil ort
  
• Go bhfuil ag déanamh staidéir lánaimseartha ag institiúid oideachais in Éirinn, atá ar shiúl ón seoladh baile ina bhfuil tú cláraithe
  
• Nach féidir leat vótáil i d’ionad vótaíochta áitiúil mar gheall ar do ghairm bheatha, do sheirbhís nó d’fhostaíocht
  
• Nach féidir leat vótáil i d’ionad vótaíochta toisc go bhfuil tú i bpríosún mar thoradh ar ordú cúirte

Tá daoine atá i dteideal vóta poist cláraithe ar liosta na Vótálaithe Poist. Ní mór iarratais le bheith curtha ar Liosta na Vótálaithe Poist a bheith faighte faoin 11ú Bealtaine 2024 ar a dhéanaí.

Má tá tú cláraithe mar vótálaithe poist, ní féidir leat vótáil ach tríd an bpost. Ní féidir leat vótáil i stáisiún vótaíochta.

Liosta na Vótálaí Spéisialta
D'fhéadfá cáiliú le bheith curtha ar Liosta na Vótálaithe Speisialta má tá cónaí ort in ospidéal, i dteach altranais nó in institiúid den chineál sin agus más mian leat vótáil ann. Má tá tú ag déanamh iarratais den chéad uair ní mór duit deimhniú leighis a chur isteach le d'iarratas.

Le tuilleadh eolais a fháil, tabhair cuairt ar: Liostaí vótálaithe poist agus vótálaithe speisialta.

Ní féidir vótáil ar líne in Éirinn.

Ní cheadaítear seachvótáil in Éirinn.