Toghcháin Eorpacha 20246-9 Meitheamh 2024

An chaoi a bhfeidhmíonn na toghcháin Eorpacha

Gach cúig bliana, toghann saoránaigh an Aontais Eorpaigh Feisirí de Pharlaimint na hEorpa.

I dtoghcháin Eorpacha, toghann saoránaigh an Aontais Eorpaigh a n-ionadaithe mar Fheisirí de Pharlaimint na hEorpa (FPEnna).
Is í Parlaimint na hEorpa an t-aon tionól trasnáisiúnta ar domhan a thoghtar go díreach. Déanann Feisirí de Pharlaimint na hEorpa ionadaíocht ar leasanna shaoránaigh an Aontais ar an leibhéal Eorpach.

An tslí a n-oibríonn Parlaimint na hEorpa
Céard é Parlaimint na hEorpa?
Is é an t-aon chomhlacht AE a thoghann daoine go díreach!
Gach 5 bliana, roghnaíonn na vótóirí os cionn 700 ball - nó FPEnna -chun ionadaíocht a dhéanamh thar ceann 450 milliún Eorpach, nó geall leis.
Oibríonn FPEnna ar do shon, ag plé, ag múnlú agus ag rith dlíthe ar shaincheisteanna atá lárnach dár saol laethúil.
Cosnaíonn an pharlaimint an tsaoirse, an comhionannas agus an dlí ar fud an Aontais agus cuireann sí an daonlathas agus cearta an duine chun cinn ar fud an domhain.
Is ann a thoghtar uachtarán an Choimisiúin Eorpaigh agus féachtar chuige ann go gcomhlíonann institiúidí AE a gcuid dualgas.
Is iad FPEnna a shocraíonn conas a chaitear airgead AE agus a cheadaíonn buiséad an Aontais.
Is é Parlaimint na hEorpa do nasc leis na cinntí is tábhachtaí!
Daonlathas i ngníomh
Parlaimint na hEorpa
In éineacht le hionadaithe rialtais na dtíortha san Aontas, ceapann na Feisirí [dlíthe nua agus déanann siad cinntí ina leith].(https://www.europarl.europa.eu/news/ga) Is dlíthe iad sin a mbíonn tionchar acu ar gach gné de shaol na ndaoine ar fud an Aontais Eorpaigh, mar shampla, tacú leis an ngeilleagar, an comhrac i gcoinne na bochtaineachta, an t-athrú aeráide agus an tslándáil.

Díríonn na Feisirí ar ábhair thábhachtacha pholaitiúla, eacnamaíocha agus shóisialta agus tacaíonn siad le luachanna an Aontais Eorpaigh: an urraim do chearta an duine, an tsaoirse, an daonlathas, an comhionannas agus an smacht reachta.

Formheasann an Pharlaimint buiséad an Aontais agus déanann sé grinnscrúdú ar an tslí a gcaitear an t-airgead. Chomh maith leis sin, toghann sí Uachtarán an Choimisiúin Eorpaigh, ceapann sí na Coimisinéirí agus tugann siad chun cuntais iad, más gá.
Reáchtáiltear toghcháin Eorpacha gach cúig bliana. Reáchtáladh na toghcháin Eorpacha dheireanacha i mí Bealtaine 2019.
Reáchtálfar na chéad toghcháin eile ón 6-9 Meitheamh 2024.
Is faoi gach tír é an toghchán a bhainistiú, ach tá prionsabail choiteanna áirithe ann nach mór do gach tír a chur i bhfeidhm.
- Reáchtáiltear na toghcháin thar thréimhse ceithre lá, ón Déardaoin go Dé Domhnaigh.
- Bíonn líon na bhFeisirí a thoghtar ó pháirtí polaitiúil i gcomhréir le líon na vótaí a fhaigheann an páirtí sin.
- Féadann saoránaigh den Aontas atá ina gcónaí i mBallstát nach é a mBallstát dúchais é vótáil agus seasamh i dtoghcháin Eorpacha sa tír sin.
- Ní féidir le saoránach vótáil ach aon uair amháin.
Tuilleadh eolais faoi na rialacha coiteanna agus náisiúnta. Beidh leathanaigh ar leith le tuilleadh eolais faoi na toghcháin Eorpacha i do thír ar fáil go luath.
Cinntear líon na bhFeisirí roimh gach toghchán. Ní féidir le líon iomlán na bhFeisirí a bheith os cionn 750, gan an tUachtarán san áireamh. Tá 705 Fheisire ann faoi láthair.
Aontaítear líon na bhFeisirí a thoghtar ó gach tír san Aontas roimh gach toghchán. Tá an líon sin bunaithe ar phrionsabal na comhréireachta céimlaghdaithí. Ciallaíonn sé sin go ndéanann gach Feisire ó thír níos mó ionadaíocht ar níos mó daoine ná Feisire ó thír níos lú. Is é seisear Feisirí líon íosta na bhFeisirí ó aon tír agus is é 96 an líon uasta.
Téann na páirtithe polaitiúla náisiúnta in iomaíocht le chéile sna toghcháin ach nuair a thoghtar na Feisirí, cinneann a bhformhór díobh a bheith páirteach i ngrúpaí polaitiúla trasnáisiúnta. Tá ceangal ag formhór na bpáirtithe náisiúnta le páirtí polaitiúil Eorpach.
Suíonn na Feisirí i ngrúpaí polaitiúla atá bunaithe ar idéil atá i gcoiteann acu. Tá líon íosta de 23 Fheisire ón gceathrú cuid de Bhallstáit an Aontais i ngach grúpa. Tá seacht ngrúpa sa Pharlaimint faoi láthair.
Déanfar tuairisciú beo ar thorthaí na dtoghchán ar shuíomh gréasáin Pharlaimint na hEorpa.
Déanann na Feisirí tofa a ndícheall grúpaí polaitiúla a chur le chéile. Nuair a thagann na Feisirí go léir le chéile ag an gcéad suí iomlánach, toghann an Pharlaimint nua Uachtarán. Sa suí ina dhiaidh sin, toghfaidh an Pharlaimint Uachtarán nua an Choimisiúin Eorpaigh agus déanfaidh sí Coláiste iomlán na gCoimisinéirí a scrúdú agus a fhormheas ar ball.
Is é an Coimisiún Eorpach brainse feidhmiúcháin an Aontais. Tá sé freagrach as dlí an Aontais a mholadh agus a chur chun feidhme, mar aon le bainistiú laethúil an Aontais. Déanann Parlaimint na hEorpa ionadaíocht ar leasanna shaoránaigh an Aontais agus déanann an Chomhairle ionadaíocht ar leasanna na mBallstát. Eatarthu, cuireann siad cruth ar thograí an Choimisiúin agus glacann siad iad, má thagann siad ar chomhaontú fúthu.
Tuilleadh eolais faoin Aontas agus a institiúidí.

Téigh i dteagmháil le Europe Direct

Má tá tuilleadh ceisteanna agat faoi na toghcháin Eorpacha, téigh i dteagmháil le an tAontas Eorpach

Laistigh den Aontas, glaoigh ar 00 800 6 7 8 9 10 11 (saorghlao)

Lasmuigh de Aontas, glaoigh ar 0032 2 299 96 96 (gnáthrátaí idirnáisiúnta)

An chaoi a bhfeidhmíonn na toghcháin Eorpacha

Cad iad na toghcháin Eorpacha? Conas a thoghtar na Feisirí?

Cad is Parlaimint na hEorpa ann?

Cad iad na cumhachtaí atá ag Parlaimint na hEorpa?

Cé chomh minic a reáchtáiltear toghcháin Eorpacha?

Cathain a reáchtálfar na chéad toghcháin Eorpacha eile?

Cad iad na rialacha coiteanna do na toghcháin Eorpacha i ngach tír san Aontas?

Cé mhéad Feisire a thoghtar?

Cé mhéad Feisire a thoghann gach tír?

An gcaitear vótaí do pháirtithe náisiúnta nó do pháirtithe Eorpacha?

Cad iad na grúpaí polaitiúla i bParlaimint na hEorpa?

Cá bhfeicfear torthaí na dtoghchán Eorpach in 2024?

Cad a tharlaíonn díreach tar éis na dtoghchán?

Cad í an difríocht idir Parlaimint na hEorpa, an Chomhairle agus an Coimisiún Eorpach?